Thread Rating:
  • 0 Vote(s) - 0 Average
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Beskid Niski czyli Łemkowszczyzna
#21
Kotań
Dawna cerkiew greckokatolicka p.w. św. św. Kosmy i Damiana nazywana jest perłą łemkowskiej architektury, która w ostatnich latach odzyskuje swój blask. Nie jest znana dokładna data powstania cerkwi. Przypuszcza się, że zbudowano ją na przełomie XVIII i XIX w. ale też bardzo często jako datę budowy  podaje się podaje się rok 1841 (taka data widnieje nad wejściem do babińca), nie wiadomo jednak, czy jest to faktyczna data powstania, czy być może pierwszy jej generalny remont.
Świątynia jest orientowana (prezbiterium jest zwrócone w kierunku wsch.) o konstrukcji zrębowej, w całości obita gontem. Posiada typową dla cerkwi łemkowskich konstrukcję trójdzielną z wyodrębnioną nawą, babińcem i prezbiterium. Wieża ma pochyłe ściany, izbicę oraz pozorną latarnię. Wokół wieży znajdują się zachaty. Nad nawą i prezbiterium dachy posiadają konstrukcję namiotową, są łamane i kryte gontem. Dzwon i żyrandol znajdują się w Desznicy. Cerkiew otacza drewniane ogrodzenie z kamienną podmurówką. Na teren cerkwi wchodzi się przez drewnianą bramkę z gontowym dachem.
Po prawdopodobnym remoncie w 1841 r. kolejne poważne prace wykonano pod koniec XIX w. w 1930 oraz w 1962 r. Wtedy to właśnie niszczejącą cerkiew rozebrano, a następnie po uzupełnieniu brakujących i zniszczonych elementów konstrukcyjnych na powrót złożono, zmieniając przy okazji poszycie dachu z blachy na gont. Na czas remontu zabrano do konserwacji ikonostas i pozostałe wyposażenie cerkwi.
Kolejny poważny remont trwał od 2001 r. zakupiono gont na naprawę wieży. W 2004 r. wyremontowano poszycie nawy i prezbiterium. Wykonawcą remontu był Józef Hronowski z Nowego Sącza. Po zakończeniu tego etapu prac przystąpiono do remontu ogrodzenia oraz rozpoczęto starania o powrót ikonostasu. W lipcu 2010 r. po 48 latach, 16 ikon z kotańskiego XVIII w. ikonostasu powróciło na swe pierwotne miejsce. Dziś można je oglądać  całej swej okazałości. 
Na terenie wokół cerkwi od 1963 r. z inicjatywy konserwatora zabytków zaczęto zbierać okoliczne, zniszczone krzyże, które stworzyły małe lapidarium okolicznej kamieniarki. W 2005 r. na jednym z kolejnych obozów kamieniarskich wykonano remont stojących wokół cerkwi krzyży.
Przed cerkwią stoi ogromna lipa, o której mówi się, że jest tak samo stara jak i cerkiew.
Wierna kopia kotańskiej cerkwi znajduje się skansenie łemkowskim we Lwowie.





[Image: IMG_5078.jpg]

[Image: IMG_5075.jpg]

[Image: IMG_5083.jpg]

[Image: IMG_5076.jpg]
Reply
#22
Świątkowa Mała
Jako datę budowy dawnej cerkwi greckokatolickiej p.w. św. Michała Archanioła (obecnie kościół rzymskokatolicki) przyjmuje się rok 1762, jednakże często podkreśla się, że jest to raczej data rozbudowy istniejącej już kaplicy z XVII w. (dzisiejsze sanktuarium) o nawę i babiniec. Świątynię remontowano i prawdopodobnie przebudowywano na przełomie XIX i XX w. ( z tego czasu ma pochodzić obecna wieża). Cerkiew należy do typowych budowli sakralnych, wznoszonych na terenie zachodniej Łemkowszczyzny.

[Image: IMG_5090.jpg]
Reply
#23
Świątkowa Wielka
Dawna cerkiew filialna greckokatolicka p.w. św. Michała Archanioła (od 1986 r. kościół filialny rzymskokatolicki) wzniesiona (lub przebudowana) w 1757 r. Remontowana w 1796 r. a następnie w latach 1826-1828, (prawdopodobnie już wówczas dobudowano wieżę). W latach 1947-1986 nieużytkowana. Remontowana w latach 90. XX w. We wnętrzu polichromia z II połowy XVIII w. Cerkiew należy do typowych budowli sakralnych wznoszonych na terenie zachodniej Łemkowszczyzny.

[Image: IMG_5092.jpg]
Reply
#24
Photo 
Krempna
Kościół p.w. św. św. Kosmy i Damiana.
Dawna cerkiew greckokatolicka z XVIII w. p.w. św. św. Kosmy i Damiana, orientowana, trójdzielna, zbudowana w miejscu poprzedniej (lub przebudowana), która stała 275 lat. Mówi o tym tablica fundacyjna z 1782 r. znajdująca się nad wewnętrznym portalem. Dachy posiada namiotowe, wysokie, dwukrotnie łamane, kryte blachą, zwieńczone baniastymi hełmami i krzyżami.
Parafia greckokatolicka przestała istnieć, gdy w 1947 r. wysiedlono z Krempnej większość  Łemków. Na miejscu pozostał jej były proboszcz ks. Jan Wysoczański, który odprawiał nabożeństwa w obrządku łacińskim dla nowych, rzymskokatolickich mieszkańców. Po 1956 r. część Łemków powróciła, ksiądz wrócił do obrządku unickiego, zaś dla Polaków utworzono w Krempnej filię rzymskokatolickiej parafii z Desznicy. W 1969 r. erygowano w Krempnej parafię rzymskokatolicką p.w. św. Maksymiliana Kolbe, jednak zezwolenie na użytkowanie świątyni uzyskano dopiero w 1971 r. (po 9-letnim zakazie przez władze powiatowe). Funkcję kościoła parafialnego pełniła do 2004 r. do czasu wybudowania nowego - murowanego. Cerkiew umiejscowiona jest w centralnej części wsi w pobliżu drogi do Polan.
Wewnątrz znajduje się kompletny XVIII w. ikonostas  dokończony  lub odnawiany ok. 1835 r. przez Krasuckiego, malarza pochodzącego z Przemyśla oraz rokokowy ołtarz główny z obrazem św. Mikołaja i drewniane tabernakulum z ikonami na ściankach. Nad chórem najcenniejszy zabytek świątyni - rząd deesis pochodzący  ze starszego, XVII w. ikonostasu: ikona Chrystusa Pantokratora z Matką Bożą i św. Janem Chrzcicielem, a po bokach przedstawienia 12. apostołów. W zach. części cerkwi dekoracyjny chór śpiewaczy w formie galerii obiegającej babiniec i zach. ścianę nawy. Ściany sanktuarium pokrywa klasycystyczna polichromia z końca XVIII w. o motywach architektonicznych z ornamentyką arabeskowo-kandelabrową.
W przedsionku XVIII w. feretron Matki Bożej i malowidło św. Pawła na węgarze portalu. Przed cerkwią stoi kamienna figura św. Mikołaja, pochodząca z XIX w. wykonana w ośrodku kamieniarskim w Bartnem. Zachowane dwa cerkiewne dzwony znajdują się na dzwonnicy obok nowego kościoła.
W latach 2007-2013 został przeprowadzony gruntowny remont świątyni oraz konserwacja całego wyposażenia, dzięki któremu odzyskała swój dawny blask.

[Image: IMG_5097.jpg]

[Image: IMG_5099.jpg]
Reply
#25
Chyrowa
Cerkiew greckokatolicka p.w. Prokow Przeświętej Bogarodzicy wzniesiona w 1780 r. (obecnie kościół rzymskokatolicki). Cerkiew gruntownie remontowano w 192 r. i w latach 90. XX w. Świątynia jest jedną z dwóch zachowanych do dzisiaj cerkwi obok cerkwi w Bałuciance) prezentujących typ budowli charakterystycznych dla obszaru środkowej i wschodniej Łemkowsczyzny, w których upowszechniło sie stosowanie wielopolowych sklepień zrębowych.

[Image: IMG_5110.jpg]

[Image: IMG_5107.jpg]

[Image: IMG_5109.jpg]

[Image: IMG_5106.jpg]
Reply
#26
Zawadka Rymanowska
Drewniana cerkiew greckokatolicka p.w. Narodzenia Bogurodzicy  (obecnie kościół filialny) zbudowana została w 1855 r. na miejscu wcześniejszej. Nawa i prezbiterium przykryte dachem kalenicowym. Wewnątrz polichromia figuralna wykonana w 1931 r. Późnobarokowy ikonostas z początku XVIII w. z bogatą dekoracją rzeźbiarską. Niestety większość ikon przemalowano podczas remontu w 1931 r. Ambona z ok. 1700 r. pochodzi z kościoła w Lubatowej. Obok cerkwi murowana kaplica oraz stary cmentarz.




[Image: IMG_5121.jpg]

[Image: IMG_5120.jpg]
Reply
#27
Daliowa
Drewniana cerkiew greckokatolicka, zbudowana w 1933 r. na miejscu poprzedniej, która spłonęła dwa lata wcześniej. Architekturą nawiązuje do tzw. ukraińskiego stylu narodowego - na planie krzyża, z dużą kopułą centralną. Po wojnie była używana jako magazyn PGR. Po wojnie jest w rekach prawowitych właścicieli (ponowne poświęcenie odbyło się w 1995 r.

[Image: IMG_5182.jpg]
Reply
#28
Wisłok Wielki
Dawna drewniana cerkiew greckokatolicka p.w. św. Onufrego, obecnie kościół parafialny rzymskokatolicki, z połowy XIX w. remontowana w 1969 r. Drewniana, konstrukcji zrębowej, szalowana. trójdzielna o członach zbliżonych do kwadratu, z babińcem niewyodrębnionym w bryle, prezbiterium zamknięte trójboczne, reprezentuje styl charakterystyczny dla sakralnego budownictwa wschodniołemkowskiego. Wewnątrz na belce miedzy datą a babińcem data ukończenia budowy 1854. Wyposażenie wnętrza jednolite z II pol. XIX w. ikonostas architektoniczny, dwustrefowy ze zwieńczeniem i ornamentami neorokokowymi . W strefie ołtarzy ikony św. Mikołaja, Jezusa, Matki Bożej z Dzieciątkiem i św. Onufrego. Za przegrodą ikonostasu ołtarz główny (prestoł) z baldachimem wspartym na czterech kolumnach. W sąsiedztwie wolnostojąca murowana dzwonnica połączona z bramką wiodącą na cmentarz wzniesiona współcześnie z cerkwią.

[Image: IMG_5215.jpg]

[Image: IMG_5200.jpg]

[Image: IMG_5201.jpg]

[Image: IMG_5202.jpg]

[Image: IMG_5209.jpg]

[Image: IMG_5212.jpg]
Reply
#29
Komańcza
Cerkiew parafialna greckokatolicka p.w. Opieki Matki Bożej (po wojnie prawosławna) z 1802 r. W e wnętrzu znajdował się kompletny ikonostas z 18232 r. pochodzący ze wsi Wołosianka na płd. zakarpackich stokach Bieszczadów. Niestety cerkiew spłonęła doszczętnie wraz z wyposażeniem 13 września 2006 r. Udało się uratować jedynie wolno stojącą dzwonnicę. Obecnie swiątynia jest już odbudowana w dawnym kształcie.

[Image: IMG_5223.jpg]
Reply




Users browsing this thread: 1 Guest(s)