Evia - grecka wyspa niby kontynent

[Pixi]

Szosa wije się wśród nagich zboczy, w pewnym miejscu, za wioską Kapsali jest tablica : „Drakospita” znaczy domy smoków.

To właśnie ta unikalna atrakcja Evii ! Trzeba pojechać drogą na wschód, za kolejnymi drogowskazami (3,5 km) i na końcu zagłębić się w lasek dróżką pod górkę jeszcze 100 m. Na zboczu góry znajdują się dziwne, masywne konstrukcje z płaskich kamieni układanych bez zaprawy.









Są to bardzo stare domostwa (?), schrony (?), obserwatoria (?), sanktuaria (?), a może „bacówki” dla pasterzy służące do produckcji serów ?..  Ich przeznaczenie nie jest znane, dokładniejszego datowania też brak.

Zostały wzniesione  przez naszych megalitycznych przodków parę tysięcy lat przed naszą erą nowożytną (V – III w. pne). Wiadomo, że były używane podczas wielu setek lat, jak o tym świadczy znaleziona w nich przez archeologów ceramika. Wobec braku jakichkolwiek  wzmianek w opisach historycznych nic właściwie o tych budowlach nie wiadomo. Jedynie legenda głosi, że były to siedziby złośliwych smoków...

Składają się z głównego domu o ścianach z równo układanych płaskich kamieni o różnych wymiarach bez jakiegokolwiek spoidła, mniejszego budynku zapewne gospodarczego o podobnej konstrukcji, połączonych murami otaczającymi dziedziniec między nimi.

Spacerujemy pomiędzy nimi, jak na tak wiekowe budowle trzymają się doskonale. Domy zachowały prawie kompletne dachy zrobione z wielkich płaskich płyt kamiennych nasuwanych na siebie częściowo „na zakładkę”, tak że trzymały się na sobie tylko swoim ciężarem. Jedynie brak tu i ówdzie kilku płyt z pokrycia dwuspadowego dachu i promienie słoneczne wdzierają się do mrocznego wnętrza.







W jednym domostwie znajduje się pomieszczenie na planie kwadratu nakryte kopułą z mniejszych kamieni zgrabnie układanych w kręgi, im wyżej tym coraz mniejsze. To już przypomina kopuły naszych bizantyjskich kaplic – największym wyzwaniem w takiej konstrukcji jest łagodne przejście od kwadratu murów do okręgu kopuły, tu budowniczowie doskonale dali sobie radę dzięki użyciu wielkich, trójkątnych płyt kamiennych na narożach. Co tu się mieściło ? dlaczego do budowy kopuły użyto czerwonawych kamieni a nie zwykłych szarych jak w pozostałych konstrukcjach ? Jakie specjalne przeznaczenie miało to pomieszczenie ?





Na południe od Kapsali w pewnym miejscu, też są „domy smoków”. Trzy z nich znajdują się kilkanaście metrów od szosy. Ten najlepiej zachowany z zabudowaniami gospodarczymi wokół niewielkiego dziedzińca  otoczony jest murem. Wchodzimy przez trapezowany portal, sklepienia są w znacznym stopniu zachowane, w jednym z pomieszczeń, kuchni czy magazynie (?) w rogu są kamienne półki z dużych płaskich płyt, umyślnie w tym celu układanych w murze w trakcie konstrukcji oraz malutkie okienka w ścianach. Obok są jeszcze dwa podobne domostwa ale w stanie bardziej zrujnowanym.







Na Evii znajdują się 23 takie „domy smoków” w kilku miejscach, największy jest na szczycie Ochi.